کجارو: بارش شهابی جباری هر سال حدوداً در ۳۰ مهر به اوج خود می‌رسد و علاقه‌مندان می‌توانند در هر جایی از ایران که هستند با چشم غیرمسلح به تماشای آن بنشینند.
اگر این روز‌ها شهابی را در آسمان دیده‌اید، احتمالاً شاهد «بارش شهابی جباری» (Orionids meteor shower) بوده‌اید. این پدیده معمولاً هر سال از حدود ۱۰ مهر تا ۱۶ آبان فعال است و تقریباً در ساعت ۲:۳۰ بامداد ۳۰ مهر به اوج خود می‌رسد. بارش شهابی، رویدادی در آسمان شب است که هنگام عبور سیاره‌ی زمین در پیمودن مدار خود از میان توده‌ای از ذرات در فضا رخ می‌دهد که «شهاب‌واره» خوانده می‌شوند.
بارش شهابی جباری چیست؟
به اختصار بارش شهابی جباری، زباله‌های فضایی شعله‌ور هستند! در واقع این بارش شهابی از بقایای دنباله‌دار هالی تشکیل شده است، ستاره‌ی دنباله‌دار معروفی که حدوداً هر ۷۵ سال یک بار در آسمان کره‌ی زمین به روشنی و با چشم غیرمسلح دیده می‌شود. قدمت این ستاره به هزاره‌ها می‌رسد و اولین بار در سال ۲۳۹ پیش از میلاد دیده شد و یک مسیر حلقه‌ای طولانی از ذرات را در دنباله‌ی خود به جا می‌گذارد.
بارش شهابی جباری زمانی اتفاق می‌افتد که زمین در مدار تکه‌ای خاص از این دنباله قرار می‌گیرد. این بارش، تنها بارش شهابی مرتبط با هالی نیست و دنباله‌دار هالی منجر به وقوع بارش شهابی اتا دلوی نیز می‌شود که هر سال در فصل بهار روی می‌دهد و معمولاً در حدود روز ۱۶ اردیبهشت به اوج خود می‌رسد.
زباله‌های فضایی با سرعت باورنکردنی ۶۵ کیلومتر بر ثانیه به اتمسفر زمین برخورد می‌کنند. خوشبختانه این تکه‌های زباله در مقایسه با شهاب‌هایی که نسل دایناسور‌ها را نابود کرد، بسیار کوچک هستند. برخی از آن‌ها اندازه‌ای به کوچکی ذرات ماسه دارند؛ پس خبری از آخرالزمان نیست و این ذرات ضمن حرکت در هوا تبخیر و باعث ایجاد اثر دنباله‌داری می‌شوند، همان چیزی که همه‌ی ما می‌شناسیم، عاشق آن هستیم و با دیدنش، آرزو می‌کنیم.
پس همان طور که متوجه شدید، در این بارش شهابی هیچ ستاره‌ای حضور ندارد و فقط از زباله‌های فضایی شعله‌ور تشکیل شده که تماشای آن بسیار جذاب و دیدنی است.
کجا و چطور بارش شهابی جباری را رصد کنیم؟
امکان رصد بارش شهابی جباری در همه جا وجود دارد. این پدیده به‌معنای واقعی کلمه در همه‌ی نقاط کره‌ی زمین قابل مشاهده است؛ فقط باید به فضای باز بروید.
برای تماشای این بارش شهابی کافی است در آسمان به‌دنبال صورت فلکی جبار یا شکارچی بگردید. ساده‌ترین راه این است که سه ستاره‌ی روشن در یک خط کوتاه را پیدا کنید که کمربند این شکارچی هستند. سپس محدوده‌ی شمشیر او را بیابید، چراکه بخش عمده‌ای از شهاب‌ها از همان محدوده ظاهر می‌شوند. به همین راحتی! برای تماشای این پدیده‌ی زیبا به هیچ تجهیزات خاصی نیاز ندارید. در واقع کارشناسان، استفاده از دوربین شکاری یا تلسکوپ را توصیه نمی‌کنند؛ زیرا این وسایل، آسمان را بزرگ و درعینِ حال میدان دید شما را کوچک می‌کنند. به همین دلیل بهترین راه تماشای بارش شهابی جباری با چشم غیرمسلح است.
چه زمانی به تماشای بارش شهابی جباری بنشینیم؟
امسال بهترین زمان برای تماشای بارش شهابی جباری، تقریباً ۳۰ مهر (۲۲ اکتبر) است. با اینکه زمان اوج بارش‌های شهابی، ماه همیشه همراهی نمی‌کند، اما امسال ماه به شکل هلالی خود نزدیک‌تر است و درنتیجه نور شهاب‌ها را تحت‌الشعاع قرار نمی‌دهد. گفته می‌شود که بارش‌های شهابی بیش از یک شب ادامه می‌یابد. در واقع، این پدیده از ۱۰ مهر تا ۱۶ آبان اتفاق می‌افتد و علاقه‌مندان فرصت زیادی برای تماشای آن دارند.
با این حال، بارش‌های شهابی در روز سه‌شنبه، ۳۰ مهر به اوج خود می‌رسد، هرچند می‌توانید شانس خود را در دوشنبه شب نیز امتحان کنید. با وجودی که این بارش‌ها همیشه غیرقابل پیش‌بینی هستند، اما شما می‌توانید بین ۱۰ تا ۲۰ شهاب را در هر ساعت ببینید. در جریان این رویداد تعداد زیادی شهاب‌واره در جو زمین می‌سوزد و هر بارش شهابی در ناحیه‌ی مشخصی از آسمان اتفاق می‌افتد. همچنین، در بامداد سه‌شنبه، خوشه باز M۴۴ جنوب ماه قرار دارد و بسیار نزدیک ماه دیده می‌شود.
